Denkatelier Polarisatie Wankelend gezag en afnemend vertrouwen

Binnen het domein Deugdzaam Bestuur & Toezicht organiseert Comenius twee keer per jaar een eendaags Denkatelier rond een actueel vraagstuk. Met een dertigtal ervaren bestuurders en toezichthouders bereiden we ons, m.b.v. artikelen en podcasts, voor op het gesprek met enkele gastsprekers. De dag eindigt met het schrijven van een gezamenlijke overdenking. Wat we bespreken blijft binnenskamers, zodat er een open onderzoek kan plaatsvinden. Van de gezamenlijke overdenking wordt een geanonimiseerde samenvatting gepubliceerd.

Denkatelier Polarisatie - 2 december 2025

Wankelend gezag en afnemend vertrouwen

In december 2025 richten we ons op het thema Polarisatie. In samenleving en organisaties nemen spanning en tegenstellingen toe. Zwart wit denken duwt de nuance naar de marge. Het populisme groeit. Stevige meningen lijken de doorslag te geven, gevoed door een wantrouwen richting gezagsdragers. Wat betekent dat voor de mensen die werken in organisaties, voor het gezag van bestuurders en toezichthouders en voor het onderling vertrouwen tussen netwerkpartners? Mag je als bestuurder lastige maatregelen doorvoeren om de toekomst veilig te stellen, terwijl de direct betrokkenen vooral kijken naar de korte termijn? Wordt het vertrouwen in bestuurders en professionals versterkt of ondermijnd door de talloze verantwoordingsverplichtingen? Kunnen en willen mensen nog wel samenwerken met andersdenkenden?

Spanning en polarisatie groeien, in samenleving en organisaties. Zwart wit denken duwt de nuance naar de marge. Het populisme groeit. Stevige meningen lijken de doorslag te geven, gevoed door een wantrouwen richting gezagsdragers. Wat betekent dat voor de mensen die werken in organisaties, voor het gezag van bestuurders en toezichthouders, voor het onderling vertrouwen tussen netwerkpartners? Mag je als bestuurder lastige maatregelen doorvoeren om de toekomst veilig te stellen, terwijl de direct betrokkenen vooral kijken naar de korte termijn? Wordt het vertrouwen in bestuurders en professionals versterkt of ondermijnd door de talloze verantwoordingsverplichtingen? Kunnen en willen mensen nog wel samenwerken met andersdenkenden?

Deze vragen en het onderzoek naar de impact op de eigen organisatie staan in het Denkatelier Polarisatie (wankelend gezag en afnemend vertrouwen) centraal. Wij voeren het gesprek samen met Hans Boutellier, bijzonder hoogleraar Polarisatie & Veerkracht aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hij heeft een scherp oog voor de tijdgeest en schrijft daar zeer toegankelijk over. In september 2025 verscheen zijn meest recente boek ‘De Neo-Tribale Revolte; Vijandschap en solidariteit in een nieuw tijdperk’. En we spreken met Paulien Pistor. Zij is algemeen directeur/bestuurder bij PWN, het drinkwaterbedrijf van Noord Holland. De ingrijpende beslissingen en lange termijn investeringen die zij nodig acht binnen het drinkwaterbedrijf vragen om vertrouwen in bestuur en tussen besturen. Met haar onderzoeken wij, hoe je dat, in deze tijden van polarisatie en wankelend gezag voor elkaar krijgt.

 

Begeleiding: Erik Boers, Philosopher in Residence, Comenius Leadership
Datum en tijd: dinsdag 2 december 2025, 9.00 – 17.00 uur, met afsluitende borrel
Plaats: Kasteel Hoekelum, Bennekom
Kosten: €950.-

Inschrijven

Er zijn maximaal 30 plaatsen beschikbaar. 

(Voor Corporatiebestuurders levert deelname aan dit Denkatelier 6 PE punten op)

Grensoverschrijdend Gedrag: reflecties vanuit het Denkatelier van 4 juli jl.

Als bestuurder of toezichthouder is de kans groot dat je op enig moment te maken krijgt met (beschuldigingen van) grensoverschrijdend gedrag. Dit kan anderen in je organisatie treffen, maar soms sta je zelf onverwacht in het middelpunt. Het kan een onterecht gevoel zijn, maar het is een realiteit die niet te negeren valt.

Op 4 juli 2024, tijdens ons Denkatelier Grensoverschrijdend Gedrag, hebben we ons gebogen over dit complexe thema. Onder leiding van Rob van Eijbergen, hoogleraar Integriteit in Organisaties, bespraken we vragen zoals: Wat verstaan we precies onder grensoverschrijdend gedrag? Hoe ontstaat het? En hoe kun je hier als bestuurder of toezichthouder zorgvuldig mee omgaan, zowel preventief als tijdens een incident?

Deze vragen brachten ons direct bij de kern: grensoverschrijdend gedrag kent geen eenduidige oplossing. Het raakt aan emoties, percepties en machtsstructuren binnen organisaties. Eenvoudige antwoorden zijn er niet, maar het gesprek erover is essentieel. Onder begeleiding van Erik Boers, de organisator en moderator van dit Denkatelier, gingen we in gesprek met elkaar en met gastsprekers.

Benieuwd naar de inzichten? Lees verder

Interesse in een volgend Denkatelier? Houd de agenda in de gaten. Wij organiseren 2x per jaar een Denkatelier.

Sylvia Butzke

Chief Operating Officer (COO) PGGM - Alumna

‘Ik voelde de behoefte aan mentale ruimte en rust in mijn hoofd om de connectie met mezelf en mijn omgeving terug te vinden. Comenius heeft bij mij de luiken weer opengezet.’

Vanuit mijn rennende bestaan was het een verademing. Het programma biedt hoogtepunten. Zowel persoonlijk als zakelijk. Ik put nog steeds uit de aangereikte inzichten, inspiratie en verbindingen. Het Comenius concept is uniek in zijn soort, persoonlijk, goed doordacht en georganiseerd.”