Diversity in Leadership Course

Wijze denkers uit jodendom, christendom en islam, uit politiek en cultuur stimuleren op unieke, indrukwekkende plaatsen tot vrijmoedige reflecties op vertrouwde opvattingen en meningen – ter verrijking en verdieping van het leiderschap. Omdat het programma ruimte geeft aan ongemakkelijke ontmoetingen en aan ‘schurende’ gesprekken, wordt van de deelnemers heel wat gevraagd. Zoals reflectievermogen en zelfbeheersing. En discipline de eigen mening op te schorten en oog en oor te hebben voor de ‘ander’. Comenius’ Diversity in leadership course verdiept kennis tot wijsheid en stimuleert executives tot echt verbindend leiderschap. Bewust van wat mensen ten diepste raakt en beweegt en met oog voor nuance bij de begrippen diversiteit, identiteit en loyaliteit.

Diversity | beeld en beeldvorming

Het leiderschapsprogramma Diversity vindt plaats in het Midden-Oosten (Amman), in Noord-Afrika/Maghreb (Tunis) en op het snijvlak van Azië en Europa: Istanbul. De start ervan is in Nederland. Tezamen vormen de steden Amman, Tunis en Istanbul een driehoek die een groot deel omspant van de wereld waarin jodendom, christendom en islam ontstonden en tot bloei kwamen. Grieken, Romeinen, Byzantijnen en Ottomanen drukten op dit deel van de mediterrane wereld hun politieke en culturele stempel; veel later, in de 20e eeuw trokken koloniale grootmachten als Engeland en Frankrijk en de Verenigde Naties er lijnen in het zand en creëerden er staten en naties (cf James Barr, A line in the Sand: Britain, France and the struggle that shaped the Middle East).

Vanuit de invalshoeken diversiteit, identiteit en loyaliteit biedt deze regio voor leiderschaps – ontwikkeling een unieke leercontext. Historisch gezien komt hier immers veel samen, van geloofswortels tot kolonisatie en dekolonisatie. Van overheersing, uitbuiting en plundering tot diepe emoties en uitzonderlijke vormen van solidariteit – met Israël, met Palestina. Nergens anders bepaalt het verleden zó sterk de actualiteit als juist hier.

‘Wat staat mij te doen?’

De tijd dat Midden-Oosten en Maghreb fysiek en mentaal ver weg waren, gescheiden door Middellandse Zee en Bosporus, is volstrekt voorbij. In sterke mate bepalen politieke, culturele en religieuze ontwikkelingen in het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Turkije ook ónze agenda. Als gevolg van politieke en economische migratie manifesteren de culturen van deze gebieden zich steeds nadrukkelijker in Europa. Het zijn processen die vergaande invloed uitoefenen op de identiteiten van Europa en de Europeanen, op hun loyaliteiten en op hun politiek handelen. Omgekeerd is dat eveneens zo: de migratie naar Europa vanuit het Midden-Oosten, Turkije en Noord-Afrika heeft vergaande gevolgen voor deze landen, in economisch, cultureel en politiek opzicht. Zo raken Europa, Midden-Oosten en Noord-Afrika toenemend verknoopt.

In dit proces van acculturatie en toenadering gaat Europa steeds meer lijken op het Midden-Oosten, op Noord-Afrika en op Turkije – en omgekeerd is hetzelfde waarneembaar. In dit proces staan de begrippen diversiteit en identiteit centraal. Fluïde loyaliteiten, gevoelens van ontheemding, polarisatie en een ‘clash of cultures’ kunnen er de gevolgen van zijn. Op internationaal niveau, binnenlands, in de eigen organisatie en zelfs in de eigen persoonlijkheid.

Hier ligt de uitdaging voor beleidsmakers, bestuurders en ondernemers: wat staat mij hier te doen? Wat is hier wijsheid? Deze vragen zullen beslist raken aan de persoonlijke identiteit en loyaliteit. En deze ‘soul searching’ is nadrukkelijk beoogd: wat zijn míjn wortels in deze dynamische wereld?