Liever wijs dan luid

Kijkend naar de wereld komt de vraag op wat wijs leiderschap nú van ons vraagt. Om ons heen winnen autoritaire leiders aan kracht. Luid claimen ze simpele oplossingen voor complexe vraagstukken. Tegenspraak en nuance ervaren ze hierbij als vertragende factoren. Ter versterking van het eigen gelijk splijten deze leiders met laatdunkende uitspraken over mensen onze samenleving die is gebaseerd op solidariteit, vrijheid en respect voor menselijke waardigheid. Willen we dit? Wat is hier de les? Wat staat ons nu te doen?

Verwonderen, omarmen en dan het goede doen

Jij en ik staan voor de grote uitdaging verbindingen te creëren voorbij verdeeldheid en polarisatie. In bestuur, bedrijf en organisatie. En misschien ook wel in onszelf. Met een balans tussen het eigene en het gemeenschappelijke. Samen met jou werkt Comenius aan leiderschap dat voorbij grenzen en vooroordelen kijkt. Dat is gebaseerd op ‘Bildung’ en verwondering en wortelt in waarden. Allemaal willen we immers leven in een land waar je de ander de vrijheid gunt die je zelf dierbaar is. Waarin zorgen voor elkaar – noaburschap en mienskip – vreugde geeft en betekenis. Waarin rechtspraak ook de kleinste stem recht doet. En democratie persoonlijke en maatschappelijke ontwikkeling mogelijk maakt en vrijmoedig leiderschap stimuleert. Omarmen dus en samen het goede doen.

Vrijmoedig bevragen

Samen met jou en andere executives verkent Comenius de ‘andere kant van de medaille’ en de samenhang der dingen. Beoogd is hiermee een versterking van ‘zijn en zelfvertrouwen’; grondtonen van wijs leiderschap. Comenius inspireerde in de afgelopen dertig jaar menig leider tot verwondering en nieuwsgierigheid. Samen met de Socratische bevraging, de Aristotelische deugdethiek, reflectie en verbeeldingskracht vormen ze centrale elementen van de ‘Comeniaanse vrijplaats’: programma’s in binnen- en buitenland waarin ‘emerging’ en ervaren leiders elkaar vrijmoedig bevragen op en stimuleren tot wijs leiderschap. En dat blijven we doen, juist in tijden van harde woorden en polarisatie.

Vrijplaats: exploring wise leadership together

Jouw ervaring en wijsheid zijn belangrijke bouwstenen in deze vrijplaats. Daarom nodig ik jou en andere leiders uit toe te treden tot het internationale leiderschapsnetwerk van Comenius. Hier ontmoet je ondernemende mensen die verantwoordelijkheid durven nemen. Leiders met een open geest en een onderzoekende blik. Leiders die liever wijs zijn dan luid. Vrijdenkers die van elkaar willen leren en elkaar bevragen: exploring wise leadership together. Wees welkom in één van onze programma’s in Nederland, België, Duitsland, Engeland, Finland, Jordanië, Polen, Tsjechië, Tunesië of Turkije.

Zie de ander als mens

‘Onderzoek en analyseer. Omarm polarisatie als een stekelig instrument dat het eigen oordeel verrijkt. Luister zonder oordeel en met respect naar de ander. En zie die ander, als mens. Reik hem of haar de hand en vraag naar het argument bij een opvatting of overtuiging. Gebruik verbeeldingskracht om je in te leven in wat die ander beweegt. Neem dan een besluit. Deze eeuwenoude wijsheden klonken tijdens mijn schooljaren, aan het Canisius College (Nijmegen). Lossen ze alles op? Zeker niet. Maar ze vormen wél de pijlers van een humane samenleving. Die hebben we met vallen en opstaan met elkaar opgebouwd; die geven we niet prijs. Wijs leiderschap is voor mij met vreugde streven naar het goede, op basis van zelfvertrouwen en innerlijke vrijheid. En dat is beslist niet altijd gemakkelijk.’

Pieter-Matthijs Gijsbers
Comenius leadership

 

 

 

Dit verhaal verscheen in NRC en Volkskrant – oktober 2025 • Download als PDF